Dans: vergankelijkheid eist prominente plek op

Wanneer tel je nog mee? Wanneer moet je afhaken? Wanneer doe je er niet meer toe? En pik je dat? In de nieuwe voorstelling 'Vanishing Point' van Panama Pictures is de vergankelijkheid van de mens onder een vergrootglas gelegd. Het lijkt ook een spiegel voor wie het zien wil: in onze samenleving is jong zijn de standaard, de ouder wordende mens kan het tempo maar moeilijk bijbenen.

Choreograaf Pia Meuthen combineert in haar voorstellingen bij haar gezelschap Panama Pictures dans en hedendaags circus. In eerdere stukken klommen de performers in ladders, hingen ze in touwen of balanceerden ze op de Chinese paal. Het zijn elementen uit het circus geïntegreerd in dans.

Losse wanden

In 'Vanishing Point' is het decor een hoge wand, bestaande uit losse wanden. Sommige vlakken zijn recht en vierkant, andere wanden zijn gebogen. Een stalen, industriële balk, althans zo oogt het, verbindt die wanden. Voor de performers is die balk een uitgelezen mogelijkheid om zich uit leven. Ze kunnen erover wandelen, op kruipen, eraan hangen of tegenop klimmen. Het is een speeltuin voor wie goed uit de voeten kan.

Even is de verwachting dat in die wand circuselementen zijn verborgen, zoals een trampoline of een touw, maar dat is deze keer niet zo. Het decor is robuust, statisch ook, al is er wel een wand die draaien kan.

Dat decor is het domein voor lenige acrobaten, voor dans en voor acrobatiek. De performers bewegen niet alleen op de vloer, ze bewegen ook op hoogte, op drie niveaus. Dat biedt veel artistieke mogelijkheden en die worden optimaal benut. 

Kostuums

In de voorstelling zijn vijf mannen in kostuum te zien. Ze variëren in leeftijd, van zo'n dertig tot zestig-plus: Francesco Barba, Fabian Krestel, Tarek Rammo, Davide Bellotta en Eddy Becquart,. 

De jongere dansers klauteren op de wanden, dollen met elkaar, draaien om elkaar heen en brengen krachtige duo-acrobatiek, vooral op hoogte. Met groot gemak springen ze van de balk naar de hogere muur en ze hangen vervaarlijk omgekeerd aan een wand, met alleen de gestrekte armen als houvast. Jong zijn is onbekommerd, de mogelijkheden lijken onbegrensd. Het ziet er smooth uit.

De sfeer is die van een apenkooi, mannen die elkaar uitdagen en beconcurreren. Haantjes zijn het, patsers soms. Dat thema komt vaker voor in de voorstellingen van Panama Pictures en de vraag doemt op of het nog een lange levensduur heeft. Het is niet uitgemolken, maar wel voorspelbaar geworden.

Niet sterk genoeg

Voor de oudere danser, Eddy Becquart, is het onmogelijk om mee te gaan in het tempo. Hij is niet meer behendig genoeg, niet sterk genoeg, het lukt hem niet om zelf tegen de wand omhoog te klauteren. De jaren tellen. Dat doet hem zichtbaar pijn. Het staat op zijn gezicht te lezen.

De andere performers hebben nauwelijks oog voor hem, alleen Davide Bellotta, jonger, maar niet een van de jongsten, steekt uiteindelijk de helpende hand uit. 

De voorstelling is krachtig, het tempo ontspannen, alsof bij de performers veel vanzelf gaat en het nauwelijks energie kost. De dans ziet er vaak ongedwongen uit, maar oogt een moment later weer erg risicovol, zeker als de performers op hoogte, boven op de wand, hun kunsten vertonen.

Maar er is gelukkig ook een diepere emotionele laag. De vergankelijkheid die iedereen ooit staat op te wachten, is onverhuld en voortdurend zichtbaar. De moeite die dat kost ook.

Trotseren

Bweging en decor vallen prachtig samen. En dat doet de muziek ook. Die is zeer aanwezig. De sound is gemaakt door de huiscomponisten Strijbos & Van Rijswijk en Davide Bellotta. De laatste danst in het stuk, maar bespeelt met muzikant Budy Mokoginta ook live een modulaire analoge synthesizer. Dat is een instrument, dat de vergankelijkheid trotseert en nieuwe mogelijkheden aanboort.

Elke levensfase opent nieuwe kwaliteiten. Laat dat het houvast zijn. Net als de gedrevenheid en het spel van de oudere danser Eddy Becqaert. Ondanks zijn leeftijd speelt hij een belangrijke en bepalende rol in het dansstuk. Juist door zijn kwetsbaarheid te laten zien en zijn plaats op te eisen. is hij zeer aanwezig en onmiskenbaar onmisbaar.

 

Gezien tijdens de première in de Verkadefabriek. 

In mijn boek over dans in Zuid-Nederland (n de maak) is ook een hoofdstuk over Panama Pictures opgenomen.

Foto: Rob Hogeslag