Workshops recenseren
In de loop der jaren heb ik een reeks workshops ontwikkeld waarbij deelnemers leren om dansrecensies te schrijven. Die geef ik op het Internationale Dansfestival in Lublin, Polen.
Soms hangt het leven van toeval aan elkaar. Tijdens een vierdaags seminar in Londen over hedendaags circus kwam ik in contact met een cultuurjournalist uit Polen. Ze nodigde de deelnemers van het seminar uit voor een dansfestival in Polen.
Zo kwam ik in de stad Lublin terecht, De directeur van het festival vroeg me om workshops te geven aan jonge studenten uit die stad. Lublin is een stad in Oost-Polen met meer dan 100.000 studenten.
Ik maakte een algemene cursus voor drie dagen en begon met zo'n tien studenten. Uit Polen, ook uit Siberië. Lublin in een internationale studentenstad met veel jongeren uit Oost-Europese landen. Er zat potentieel in de studenten en de jaren erna ging ik steeds terug.
Collectie Batsheva Dance Company
Collectie Studio Wayne McGregor
Landen
De lessen kregen steeds meer het karakter van het thema van het programma van het Lublin Dance Festival. Vaak staat daar een land centraal. Zo maakte ik cursusprogramma's over dans in Israël, want Batsheva Dance Company uit Tel Aviv stond op het programma, dans in Groot-Brittanië (onder anderen Wayne McGregor was te gast) en Afro-Amerikaanse dans (Alvin Ailey American Dance Theater en Alonzo King Lines waren dat jaar in Lublin). Uiteraard zijn er ook programma's over dans in Nederland en België (onder anderen met Rosas) en een programma over dans in Duitsland, want onder meer Tanztheater Wuppertal was gecontracteerd voor het festival met de legendarische dansvoorstelling 'Kontakthof'.
Inmiddels is er ook een programma over hedendaags circus. Dat gaf ik ook op circusfestival Circolo in Tilburg, op verzoek van het Domein voor de Kunstkritiek.
Collectie: Tanztheater Wuppertal
Dansgeschiedenis
Bij de cursussen in Lublin krijgen de studenten theorie, onder meer over de belangrijke dansgezelschappen en choreografen uit de landen die centraal staan op het festival maar ik dompel ze ook onder in de dansgeschiedenis. De namen van Pina Bausch, Isadora Duncan, Martha Graham, Merce Cunningham moeten ze kennen, zo vind ik. Dan weten ze door wie de dansers van nu zijn geïnspireerd, in ieder geval door wie ze zijn voorgegaan.
Verder vind ik het van essentieel belang dat de studenten veel zien. Ik toon ze in het leslokaal complete registraties van voorstellingen die door gezelschappen beschikbaar zijn gesteld. De studenten bekijken het stuk, praten erover, schrijven erover en beoordelen daarna elkaars recensies.
Aan de slag
Gedurende de week van het festival gaan de studenten in de praktijk aan de slag. Ze zien live voorstellingen en schrijven over wat ze zien. Ook die artikelen worden nadien uitvoerig besproken. De artikelen vinden een weg in een gedrukt magazine en online. Inmiddels is de training zes tot zeven dagen lang. De studenten hebben ook een bezoek gebracht aan Moving Futures, een reizend dansfestival in Nederland. Hiernaast lees je een reactie van Karolina over de workshops. Zij is een van mijn studenten in Lublin.
Collectie: Alvin Ailey American Dance Theatre
Collectie: Rosas
Observeren
Ik realiseer me dat kranten en andere traditionele media steeds minder recensies plaatsen. Dat vind ik jammer, want recensies zijn waardevolle informatiebronnen. Wel zijn er steeds meer goede cultuursites die recensies plaatsen. De studenten uit Lublin kunnen na de workshops daar aan de slag.
Dansplatforms
Bovendien is goed observeren en woorden geven aan wat je ziet een verrijking. Wat iemand later ook gaat doen. Wie eenmaal van schoonheid heeft geproefd die vertelt het door. Enkele van mijn Poolse studenten werken nu voor online dansplatforms, een ander besloot om theater te gaan studeren in Londen.
Lezingen
De workshops en het begeleidend materiaal zijn in het Engels, maar ze zijn eenvoudig te vertalen naar het Nederlands. De lengte van de cursus is variabel, afhankelijk van de vraag. De onderdelen van de cursus zijn ook geschikt voor afzonderlijke lezingen.
Zo gaf ik een lezing over dans in Nederland en België aan studenten Nederlands op een Poolse universiteit. Ook is een presentatie beschikbaar over de geschiedenis van de moderne dans in Brabant.
Dansmagazine
Dit schreef Dansmagazine over die presentatie: 'Dans met een rauw en industrieel randje. Joost leidt ons niet alleen langs de verschillende dansgroepen en choreografen die van invloed zijn geweest in Brabant, maar ook langs de reacties van pers, publiek en de veranderingen die het veld heeft doorgemaakt.'
Op deze site is ook een pagina over de staat van de dans in Polen.
Karolina's opinion about the workshops
The workshops with Joost Goutziers during the International Dance Theatre Festival in Lublin are an enriching experience in writing about dance and dance theatre. Thanks to cooperation with Joost, we as a group of young critics form Lublin had the chance not only to take part in the festival, but also to get to know the dance and artistic environment – to meet people and the art they create, It is a chance to talk and open up to others. We had also an opportunity to took part in the ‘Moving Futures’ festival in Tilburg (2019), where we met a lot of people connected with art (Andrew Greenwood, Anja Reinhardt, Katja Grässli, Jelena Kostić and Nikita Maheshwary).
The workshops, meeting and discussions were extremely inspiring, they brought answers to the questions that appeared while watching performances, and also allowed us to get to know the creators closer than only from the perspective of the viewer.
This has made it easier for us to write reviews at the journalistic workshops with Joost, where we could additionally share observations and exchange views on what we have seen on the stage. Thanks to the workshops, we are inspired to continue to work as critics in this area. We got to know different ways of describing dance, expanded our horizons and enriched our knowledge in a theoretical as well a practical way.
Karolina Kaliszuk, member of the workshops