Geen deuren om te verdwijnen, geen gordijnen waar acrobaten even achter kruipen, zoals in eerdere voorstellingen van Piet Van Dycke. In zijn nieuwe productie BEYOND, met dans en acrobatiek, domineren en sturen de vloeiende bewegingspatronen van de Vlaamse choreograaf van begin tot eind. Elke beweging, van elke acrobaat, is te zien. De première was op Oerol en BEYOND is ook te zien op de Boulevard en tijdens Circolo.
De zes performers staan de hele voorstelling op de vloer. Onder hen ook Piet Van Dycke. die in 2018 afstudeerde als choreograaf aan de Fontys Hogeschool voor de Kunsten te Tilburg. De zes zijn van meerdere kanten te zien. Hun bewegingen staan volledig in dienst van de intentie van het stuk dat zich openbaart als een aaneenschakeling van klauterpartijen en acrobatische briljanten. Dat doen de spelers in een doordachte reeks van beweging, waarbij ze elkaar helpen, aanvullen en elke stap, elke sprong, optimaal op elkaar afstemmen. Circus is risico’s nemen en dat gebeurt ook hier voortdurend, maar toch voelt deze voorstelling als een veilig en vertrouwd samenzijn van acrobaten.
Zes artiesten met eigen specialismen
In BEYOND, later dit jaar te zien op Theaterfestival Boulevard in ’s-Hertogenbosch en op circusfestival Circolo in Tilburg, werkt het gezelschap Circumstances van Piet Van Dycke met meerdere ladders. Dat zijn hoge, rechte ladders, maar ook kortere, gebogen ladders. Die laatste ogen alsof ze onderdeel zijn geweest van een cirkel. De zes artiesten hebben eigen specialismen, ladderlopen, acrodance, acrobike, partneracrobatiek en paaldansen. Ze komen op vanaf de zijkant, sommigen vanaf de tribune, balancerend op de reling. Tijdens de première op Oerol staan de tribunes aan twee zijden van de speelvloer in de openlucht.
Uitmuntend spektakel
De zes bewegen eerst nog zonder objecten in een piste die is omkaderd met ladders. Ze vallen, staan op, rollen, soms alleen, dan in duo’s of met meerderen. Ze pakken even elkaars hand, houden elkaar in evenwicht, begeleiden elkaar naar een volgende move. Het zijn patronen en frequenties die gedurende de voorstelling verder worden uitgediept en geperfectioneerd, als krachtig steunpilaar van een uitmuntend gelaagd spektakel vol betekenis.
Overal is beweging
De gebogen ladders liggen het eerst op de vloer. Ze blijken eenvoudig in beweging te brengen. Een voet op een uiteinde van de ladder en het gevaarte wipt overeind en tuimelt daarna weer verder. Performers hangen aan de sporten, kruipen erdoorheen, staan op de ladders en bewegen mee met de beweging van het gevaarte. Even later tillen zij de rechte ladders de vloer op. Het lijkt alsof die op de toeschouwers storten, maar natuurlijk gebeurt dat niet.
De artiesten bouwen constructies van mensen en ladders. Ze hangen aan de sporten, staan er bovenop, hangen eraan. Vloeiend gaat het ene acrobatische hoogstandje over in het volgende en dat met veel vaart. Overal is beweging, op de grond, in de lucht, solo en met elkaar. Als twee ladders rechtop staan met drie acrobaten ertussen met hun voeten op de sporten, staan die drie plots op elkaar schouders als de ladders neerstorten. Elk moment oogt overdacht en minutieus uitgediept.
Verrassende climax
En net als je denkt: de voorstelling zou nog bijzonderder zijn als er een verrassende climax volgt, gebeurt dat ook. Een rond plateau op wieltjes wordt naar het hart van de vloer gereden, waarna er twee ladders in worden vastgeklemd. Ze hangen scheef in het gevaarte. Vervolgens bevestigen de performers kromme ladders aan de uiteinden van de rechte ladders. Zo ontstaat een constructie die draait, waarvan het evenwicht voortdurend verandert en die dienst doet als een avontuurlijke speelplaats voor de acrobaten. Ze dagen elkaar uit en helpen elkaar om grenzen te verleggen.
Draaiende installatie
Ze klimmen in de draaiende installatie, via de sporten, via andermans schouders. En ze klauteren naar de top, vliegen met een achterwaartse salto naar beneden, worden opgevangen en gejonast. En dat is maar een van de vele handelingen die te zien zijn. De acrobaten werken met zichtbaar plezier en met zorg voor elkaar in een schijnbaar ongedwongen, maar strak gechoreografeerde sfeer, op de stuwende, sturende muziek (percussie, synthesizer) van Bastian Benjamin.
Tot grote hoogten stijgen
De boodschap van het stuk is kraakhelder en kan nooit teveel worden verteld: als je tot grote hoogten wilt stijgen dan moet je samenwerken. Als je bruggen bouwt, dan vind je de ander en bereik je doelen die je niet voor mogelijk zult houden.
Dat Van Dycke zelf in BEYOND meespeelt is een noodgreep. Een van zijn performers is geblesseerd geraakt, maar zal later in de tour weer aanhaken. Bij de première op Terschelling was de choreograaf zelf ook gehavend. Bij een repetitie kreeg hij op een onverwacht moment een ladder in zijn gezicht, met een dikke wang en een blauw oog tot gevolg.
Excelleren
BEYOND is een doorontwikkeling van ‘Beyond the Edge’, een voorstelling die Piet Van Dycke eerder maakte met jongeren bij theatergezelschap fABULEUS in Leuven. De nieuwe voorstelling is doordachter en preciezer, ook van beduidend hoger niveau dan die proeve waarin hij werkte met amateurspelers. De kwaliteit van de performers waarmee hij werkt, spat ervan af. Het herkenbare bewegingspatroon van Van Dycke komt volledig tot zijn recht en is een fundament waarop artiesten kunnen excelleren.
BEYOND, onder meer te zien op Theaterfestival Boulevard in ’s-Hertogenbosch (8 tot en met 12 augustus 2025) en circusfestival Circolo in Tilburg (12 oktober).
Foto's: @Nichon Glerum