De Duitse choreograaf Marco Goecke maakt in Nederland naam met zijn duistere en absurde dansvoorstellingen. Eerst bij Scapino Ballet, nu bij het Nederlands Dans Theater. Maar de man heeft ook zelf een duistere en absurde kant, zo blijkt uit zijn niet te tolereren uitspatting om hondenpoep in het gezicht te smeren van een Duitse recensente die kritisch schreef over zijn werk.
De Duitse journalist Wiebke Hüster van Frankfurter Allgemeine Zeitung had The Dutch Mountains gezien, het stuk dat Goecke maakte bij het NDT en was niet enthousiast. 'Saai en onsamenhangend' was haar oordeel. Dat schoot Goecke in het verkeerde keelgat, hij was toch al geen fan van de recensente.
Aangifte gedaan
Half februari trof hij Hüster in de foyer van het theater van de Staatsopera in Hannover. Hij haalde een zak met hondenpoep tevoorschijn, die had hij blijkbaar bewust meegenomen, en wreef die met de open kant in het gezicht van de recensente. Zij heeft aangifte gedaan, de Staatsopera in Hannover waar Goecke ook werkzaam is, heeft de man ontslagen.
Het Nederlands Dans Theater beraadt zicht, zo liet het weten. Dat is geen krachtige daad van het internationale dansgezelschap uit Den Haag. Pas in tweede instantie, na een open brief van dansrecensenten, besloot het de samenwerking op te schorten.
De actie van Marco Goecke is niet alleen een aanval op een persoon die hij niet mag of met wie hij het oneens is, het is een aanval op de persvrijheid, op de onafhankelijke cultuurjournalistiek.
Aktie Poep versus Aktie Tomaat
Even een uitstapje. Aktie Tomaat staat met grote letters vermeldt in de theatergeschiedenis van Nederland. Theaterstudenten gooiden bij de première van De Storm van Shakespeare door de Nederlandse Comedie in 1969 tomaten naar de spelers.
Het was een protest tegen het traditionele, belegen toneelrepertoire. De studenten eisten maatschappelijk engagement, minder elitair toneel. Die boodschap was noodzakelijk en werd uiteindelijk gehoord, al getuigt het niet van veel respect door acteurs met groenten of fruit te bekogelen.
Brocolli, bloemkool
En natuurlijk, de meeste acteurs moeten knokken om hun kostje bij elkaar te schrapen, dus toeschouwers die groenten en fruit meebrengen en dat op het podium achterlaten, alle beetjes helpen. Maar dan wel graag na afloop van de voorstelling. En het liefst groente die wat langer houdbaar is: een courgette, broccoli, bloemkool. Acteurs maken na de voorstelling lange reizen voordat ze thuis zijn.
Foto: Rahi Rezvani, NDT
Staande ovatie
Verse bloemen mag ook, al is een oprechte staande ovatie al waardering genoeg
Maar het kan niet zo zijn dat acteurs publiek bekogelen als het applaus niet luid genoeg is, of niet lang genoeg. Dan moeten spelers en regisseur bij zichzelf te rade gaan. Schort er iets aan mijn acteerprestaties? Ja, waarschijnlijk wel. Is het stuk niet goed genoeg? Waarschijnlijk niet.
Dat geldt ook voor Marco Goecke. Een kenner vond zijn werk nu eens een keer niet geweldig.
Beroepskijker
Een recensent is een beroepskijker. Hij/zij ziet veel voorstellingen, volgt gezelschappen, heeft kijk op de ontwikkeling van regisseurs, acteurs, choreografen en dansers en schrijft daarover. Kritisch en kundig.
Als hij/zij dat werk goed doet dan is kritiek met argumenten onderbouwd. En ik snap goed hoe kwetsbaar het is om nieuw werk aan het publiek te tonen, het is de afspiegeling van de ziel van de maker. En ik snap dat het vervelend is om een slechte kritiek te krijgen, terwijl je zelf het gevoel hebt dat je subliem werk hebt afgeleverd. Maar dat is nooit een reden om een recensent te lijf te gaan of met stinkende ontlasting te besmeuren. Zo gaan mensen niet met elkaar om.
Aanval op journalistiek
Bovendien is de daad van Marco Goecke een aanval op de journalistiek. Er gaat veel geld naar cultuur, nou ja veel, het zijn flinke bedragen, en dan is een journalist verplicht om te controleren of het geld goed is besteed. Bovendien wil het publiek goed worden geïnformeerd over voorstellingen die in première zijn gegaan. Op basis van onderbouwde recensies kan het bepalen of het wel of niet naar een voorstelling gaat.
Donkerste kant
Daar gaat Marco Goecke totaal aan voorbij met zijn smerige actie. Hij reageerde als een gekwetst kind, zijn donkerste kanten kwamen naar de oppervlakte en een professioneel vakman is in geen velden of wegen te bekennen. Goecke heeft zijn excuses aangeboden, al is het halfslachtig. Hij lijkt te beseffen wat hij heeft aangericht.
Berouw komt na de zonde. Geen bloemen voor Goecke, geen applaus. Boe, boe, boe!
Foto: Rahi Rezvani, NDT