Het is bijna kerst en Spotify heeft ongevraagd een lange lijst voor me gemaakt: Kerst bij de boom, heet die. Paul McCartney staat erop met Wonderful Christmas en Queen met Thank God it is Christmas. Lonely this Christmas van Mud staat er ook op. Dat is jeugdsentiment. Ik vind het best, een gegeven paard kijk je niet in de bek. Maar in de lijst zie ik nergens Troostlied voor wie met kerst alleen zijn van Meindert Talma. Een somber nummer en tegelijkertijd hilarisch. Nou Spotify, dat lied mag er best bij. Minder mainstream, meer eigenzinnigheid graag.
Meindert Talma? Wie? Hij is niet de meest bekende zanger van het land, maar als je hem eenmaal hebt ontdekt dat is het verleidelijk om vaker naar hem te luisteren. Ik ontmoette hem jaren geleden op Oerol en luisterde met een brede glimlach naar zijn nummers. Die klinken droog, zijn ze ook, maar ze zijn tegelijkertijd geniaal.
Zijn kerstlied is een tekst van dichter Willem Wimink:
Wees niet zo bang voor Kerst
Het zijn twee dagen
dat is niet meer dan achtenveertig uur
En uren, het ene vlug, het andere trager
uren vervliegen op den duur.
Monotoon en aanstekelijk
Laat dat maar aan Wilmink over. Die tekst in combinatie met de monotone stem van Meindert Talma maakt het tot een aanstekelijk nummer. Het is ook een nummer met een boodschap: niet iedereen heeft veel mensen om zich heen.
Meindert Talma is een Friese liedjesschrijver en muzikant. Hij speelde lang met zijn band The Negroes, tegenwoordig treedt hij solo op. Er is een link met mijn stad, Tilburg, want illustrator Jeroen de Leijer en de absurdist Gummbah maakten een begeleidend boekje voor het album Leave Stumper van Talma en The Negroes.
Doen waar je zin in hebt
Talma is veelzijdig, maakte ook een theatershow, schrijft boeken en doet vooral waar hij zin in heeft. Die indruk maakt hij in ieder geval op mij en dat lijkt me een aanrader voor iedereen. Het gaat hem niet om het grote geld, hij zal van zijn muziek nooit rijk worden, het gaat bij hem om zijn artistieke zoektocht en zijn vrijheid.
Hij is productief. In 2019 maakte hij het album Balsturig met elf liedjes over voetballers: Johan Cruijff, Robin van Persie, Arjen Robben, Louis van Gaal.Tijdens het WK 2022 in Quatar bracht hij een nummer uit over keeper en cultheld Andries Noppert (de Tower van de Jouwer).
Damkampioen
Ook een nummer over een sporter is het lied De Ballade van Jannes van der Wal waarin hij 22 minuten lang als een bard of zingende biograaf het tragische levensverhaal van deze excentrieke wereldkampioen kampioen. Een chroniqueur van culthelden is hij weleens genoemd.
Neem de moeite en beluister die ballade.
Zingt Meindert Talma dan alleen maar over sport en een sombere kerst? Nee hoor, hij pakt ook Poetin aan in het nummer Poetin (Stop Shoetin): Poetin, Poetin, Poetin!Stop shootin' shootin' shootin'...Poetin, Poetin, Poetin!Stop shootin' shootin' shootin'...En haal je oorlogsmachineweer uit de Oekraïne...
Nu maar hopen dat zo'n nummer indruk maakt in het Kremlin.
Romanticus, op en over het randje
Af en toe laat Talma zien dat er een romanticus in hem schuilt: zoals in het lied Niets in de wereld.
niets in de wereld doet er nog iets toe
ik weet dat ik iemand heb ontmoet
die mij op mijn benen laat trillen
Of dit: Stil verdriet
want ik heb een stil verdriet dat niemand ziet
een stil verdriet ,ik voelde mij een hele piet
tot zij mij verliet, een hele piet
Maar net zo makkelijk schrijft hij een tekst die toch de wenkbrauwen doet fronsen zoals het niet zo vrouwvriendelijke De Henk. Soms zijn de teksten op het randje, soms er overheen.
Weer een ander moment maakt hij een spottende tekst over het EO-radioprogramma De Muzikale Fruitmand.
In 2019 verbaasde hij met de Domela Passie, zestien liedjes over Domela Nieuwenhuis de grondlegger van het socialisme in Nederland en ooit predikant in Harlingen. Meindert Talma vindt de onderwerpen van zijn liedjes dicht bij huis, beter gezegd, dicht bij zichzelf.
Select gezelschap
Zo met de feestdagen voor de deur is het een uitgelezen kans om af en toe iets van Meindert Talma te beluisteren. Dat kan gewoon op Spotify, maar zoek hem dus niet in het kerstoverzicht. En aarzel niet, kerst duurt maar twee dagen. Zeg niet dat hij je niet heeft gewaarschuwd.
En mocht je nummers van Meindert Talma beluisteren, dan ben je in select gezelschap, onder vrienden dus, ook met kerst. Maandelijks luisteren op Spotify zo'n 6300 mensen naar zijn monotone stem om daarna vaker terug te keren.
Je komt dan vast ook het cabareteske Klungel van de Jungle tegen.
Ja, ik wil slingeren aan lianen
en de liefde bedrijven op bananenbladeren.
Maar ik blijf altijd de klungel van de jungle,
een onhandige en verlegen slungel.
Wil je hem live horen, dat is altijd beter, dan zul je in het noorden van het land moeten zijn, vooral in Groningen. Daar treedt hij het vaakst op, al is de Domela Passie in 2023 ook in Rotterdam te beleven.
Meindert Talma
Foto: collectie Talma